پوکی استخوان چیست؟
پوکی استخوان یا آستیوپروسیس در لغت به معنای استخوان متخلل است، داخل استخوان سالم فضاهای کوچکی مانند کندوی عسل وجود دارد. پوکی استخوان باعث بزرگ شدن این فضاها و کاهش استحکام و دانسیته استخوان می شود. به علاوه از خارج هم استخوان ضعیف تر و کم قطر‌تر میشود.
پوکی استخوان می‌تواند در هر سنی رخ دهد، اما به طور معمول در افراد مسن مخصوصا خانم ها بیشتر دیده میشود. خطر ترک خوردن یا شکستگی کامل استخوان در افراد مبتلا به پوکی استخوان حتی وقتی در حال انجام کارهای عادی روزمره مانند ایستادن یا راه رفتن هستند، بسیار بالا است. استخوان‌های دنده‌ها، لگن، مچ دست و ستون فقرات بیشتر از دیگر بخش‌ها تحت تاثیر این بیماری قرار می‌گیرند.
عوامل افزایش احتمال پوکی استخوان عبارتند از:
- سن بالا
- یائسگی
- سابقه خانوادگی پوکی استخوان
- سوء تغذیه
- عدم تحرک
- استعمال دخانیات مثل سیگار
- وزن بسیار پایین
برخی از این عوامل مانند تعذیه صحیح و تحرک قابل کنترل هستند. پژوهش‌های بسیاری نشان می‌دهد تحرک و تعذیه سالم نقش موثری در افزایش تراکم استخوان و در نتیجه پیشگیری از پوکی استخوان دارند.
آزمایش تشخیصی تراکم استخوان
به طورمعمول پزشکان در بررسی پوکی استخوان سابقه پزشکی و وضعیت فیزیکی فرد را بررسی و ممکن است آزمایش خون و ادرار توصیه کنند. اگر دکتر برایتان تشخیص پوکی استخوان بدهد، احتمالا آزمایش بررسی تراکم استخوان برای شما انجام خواهد داد. در این اسکن، دانسیته ستون فقرات، لگن و مچ دست اندازه گیری می شود. این قسمت ها بیشتر از سایر قسمت ها در معرض پوکی استخوان هستند. این آزمایش تنها آزمایشی است که می‌تواند قبل از شکستن استخوان، پوکی استخوان را به طور قطعی در فرد تشخیص دهد یا جهت کنترل وضعیت پیشرفت بیماری یا اثربخشی درمان مورد استفاده قرار بگیرد.
درمان پوکی استخوان
اگر نتیجه آزمایش نشان دهنده پوکی استخوان در شما باشد، پزشکتان با کمک خود شما یک برنامه درمانی برای شما تدارک می‌بیند. ولی باید بدانید هیچ درمان قطعی برای پوکی استخوان وجود ندارد ولی معالجه مناسب می‌تواند در حفاظت و افزایش مقاومت استخوان‌های شما موفق عمل کند. این درمان‌ها می‌توانند از زوال استخوان‌های بدن شما پیشگیری کند و برخی درمان‌ها حتی می‌توانند، عامل رشد دوباره استخوانی در بدن شوند.
رژیم غذایی پوکی استخوان
علاه بر برنامه درمانی رژیم مناسب می‌تواند باعث تقویت استخوان‌های شما شود. برای سالم نگاه داشتن استخوان‌هایتان باید برخی مواد مغذی مثل کلسیم و ویتامین D را دریافت کنید. بدن شما به کلسیم برای حفظ مقاومت استخوان‌ها و به ویتامین D برای جذب کلسیم نیاز دارد. مواد مغذی دیگری که باعث بهبود مقاومت استخوانی شما میشود عبارتند از؛ پروتئین، منیزیم، ویتامین K و روی.
ورزش و پوکی استخوان
تغذیه درست اما تنها عامل هم نیست، تمرینات ورزشی بسیار مهم‌اند. مخصوصا تمرینات قدرتی که در حالت ایستاده و یا استفاده از وزنه های سبک اجرا می‌شوند. از جمله این تمرینات می‌توان به :
- بالا رفتن از پله
- تمریناتی قدرتی که با بندهای مقاومتی، دمبل و دستگاه‌های مقاومتی انجام میشود
این تمرینات بر اثر حرکت عضلات به بدنتان فرمان می‌دهد که استخوان جدید برای افزایش استقامت بسازد و البته ورزش تاثیر مثبتی روی کنترل وزن و سلامت قلبی و عروقی شما دارد. این تمرینات همچنین نقش موثری در بهبود تعادل و جهت‌یابی شما دارد که مانع زمین خوردن و شکستگی خواهد شد.
پیشگیری از پوکی استخوان
شما همه عوامل پوکی استخوان مانند: جنسیت ( زن بودن)، سن و سال و سابقه خانوادگی را نمی‌توانید کنترل کنید. اما عواملی هم وجود دارد که در کنترل شما است؛
- دریافت میزان لازم کلسیم و ویتامین D روزانه
- تمرینات قدرتی و با وزنه
- ترک سیگار
پوکی استخوان پیامدهای جدی دارد؛ می‌تواند منجر به شکستگی‌های دردناک استخوانی و بستری‌های طولانی مدت شود. برای مثال در شکستگی لگن فرد مدت طولانی در تخت می‌ماند و این موضوع احتمال بروز لخته‌های خونی و ذات‌الریه و دیگر عفونت‌ها را افزایش می‌دهد. بنابراین اگر تصور می‌کنید در خطر پوکی استخوان هستید یا مبتلا شده‌اید، حتما با پزشک صحبت کنید. پزشکان با کمک خودتان درمانی برای معالجه یا پیشگیری تدارک خواهند دید که منجر به بهبود سلامت استخوانی شما و کاهش خطرات ناشی از این بیماری خواهد شد.
کایروپراکتیک تهران
جهت معاینه بالینی کامل، ویزیت و مشاوره در زمینه درمان کایروپراکتیک (دردهای ستون فقرات و مفاصل، فتق دیسک کمر و گردن، درد سیاتیک، گرفتگی های عضلانی و آسیب دیدگی های ورزشی) در تهران، با کلینیک دکتر ایمان اعتصامی متخصص کایروپراکتیک از امریکا تماس بگیرید.
